Wetenschap Vandaag | BNR

Sportzweet en angstzweet hebben een heel andere samenstelling. Niet zo gek, want ze hebben ook een heel ander doel. En belangrijk: deo helpt niet tegen angstzweet.

Elke woensdag komt de Universiteit van Nederland langs. Met vandaag: Eliane Neuteboom.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Waarschijnlijk heeft er honderden miljoenen jaren lang water gestroomd door de riviervalleien van de planeet Mars. Veel langer dan eerder werd gedacht. Maar dat stromende water werd wel afgewisseld met lange droge periodes.

Lees hier meer over het onderzoek: Water May Have Flowed Intermittently in Martian Valleys for Hundreds of Millions of Years, waarin naar de inslagkraters op de rivierbodem is gekeken om te bepalen wanneer en hoelang het water stroomde.

En hier meer over het werk van onderzoeker Lonneke Roelofs van de Universiteit Utrecht, ook te horen in deze audio.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

We weten al dat het gebeurt sinds de jaren zestig: Bdellovibrio bacterivorous is een rovende bacteriesoort die in staat is om andere soorten op te sporen en te doden.

Dat doet de bacterie door de cel binnen te dringen en die van binnenuit op te eten, om vervolgens naar buiten te barsten.

Maar om dit te doen, moet de bacterie toegang krijgen tot het slachtoffer. Ze moeten zich op de één of andere manier hechten. Maar omdat de slachtoffers die ze kiezen enorm gevarieerd zijn, snapten onderzoekers niet hoe ze dit deden. Hoe kunnen ze zich hechten aan al die verschillende vormen?

Daar zijn ze nu achter: de bacterie heeft verschillende lange sliertachtige eiwitten op het oppervlak. Een stuk of twintig. Een beetje als een sleutelbos. Waarbij elke sleutel toegang geeft tot een ander slachtoffer. Het lukte de onderzoekers zelfs om één zo'n sleutel-slachtoffercombinatie te achterhalen.

Waarom doen ze hier nou al zolang onderzoek naar en is het nieuws dat dit nu is ontdekt: snappen hoe deze bacterie dit doet, kan wellicht zorgen voor een nieuwe manier om met behulp van deze bacterie andere, voor ons schadelijke bacteriën op te sporen en te doden. Nu nog achterhalen welke sleutels bij welke sleutelgaten horen.

Lees hier meer over het onderzoek: Scientists solve mystery of how predatory bacteria recognizes prey

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nieuw onderzoek bevestigt dat fossiele menselijke voetstappen in New Mexico hoogstwaarschijnlijk het oudste bewijs zijn van de komst van mensen naar Amerika.

En dat schopt nogal wat in de war. De voetafdrukken werden ontdekt in het White Sands National Park en moeten zo'n 21.000 tot 23.000 jaar oud zijn, denken onderzoekers.

In 2021 werd ook al eens bericht over de afdrukken, maar toen waren veel wetenschappers van mening dat de datering niet klopte. Daarvoor waren namelijk zaadjes van waterplantjes gebruikt. Maar hadden die niet ook per ongeluk koolstof opgenomen uit het oeroude meer wat daar heeft gezeten, waardoor ze een vertekend beeld gaven?

In het nieuwe onderzoek probeerden ze dat uit te sluiten en kwamen ze met meer bewijs. Ze keken hiervoor naar twee hele andere deeltjes: pollen en kwarts korrels.

De gedachte was dat mensen pas 15.000 jaar geleden aankwamen in Amerika. Met het nieuwe onderzoek is nu aangetoond dat dit dus niet klopt. Ze waren er eerder, namelijk 21.000 tot 23.000 jaar geleden.

Lees hier meer over het onderzoek: Study confirms age of oldest fossil human footprints in North America

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tot afgelopen week lag het enige bekende exemplaar in een la van Naturalis in Nederland, nu is er bewegend beeld van het dier in het wild: de langsnavelige mierenegel die de naam draagt van Sir David Attenborough blijkt niet uitgestorven te zijn.

Een team wetenschappers uit Oxford was in de oerwouden van Papoea al enige tijd op zoek naar het dier dat al sinds 1961 niet meer was gezien. Door de jaren heen waren er al wel wat wroetplekken gevonden die qua vorm overeenkomen met de snavel van het beestje. Er werden uren en uren aan wildcamerabeelden gemaakt met de hoop het dier te zien.

En op de laatste dag van de expeditie, toen ze de laatste camera hadden opgehaald en het allerlaatste SD-kaartje werd bekeken zagen ze hem voorbijwandelen.

Er bestaan nog drie andere soorten van het eierleggende zoogdier met de stekels van een egel en de snuit van een miereneter, elk met een net andere lengte neus, maar die leven op hele andere plekken dan waar dit dier is gezien.

De stukken oerwoud waar ze de uiteindelijke ontdekking deden zijn notoir moeilijk te bereiken en ze doorkruisen was niet zonder risico en botbreuken, maar het leverde wel deze bijzondere vondst en een indrukwekkende lijst niet eerder ontdekte beestjes op.

Volgens de onderzoekers laat het zien hoe belangrijk het is om dit gebied te beschermen. Iets wat in goed overleg met en respect voor de lokale bevolking zal moeten gebeuren, onder andere omdat voor hen deze bergen heilige grond zijn.

Lees hier meer over de ontdekking: Toch niet de laatste vachtegel van zijn soort

See omnystudio.com/listener for privacy information.