Aflevering 58: Nataraja

In aflevering 58 is reisschrijver Alexander Reeuwijk te gast om te praten over zijn nieuwe boek: ‘Oog in oog met de goden. Een zoektocht naar Indiase bronzen en hun makers’ (Uitgeverij Querido). In dit boek wordt Alexander als een moderne Pygmalion, uit de verzen van Ovidius, verliefd op een beeld. Een massief brons uit de collectie van het Rijksmuseum met de beroemdste gedaante van de Hindoestaanse god Shiva: de Nataraja. In zijn boek ‘Oog in oog met de goden’ bestudeert Alexander met een welhaast mateloze toewijding, nieuwsgierigheid en onderzoekslust de vele facetten van dit beeld. Met de missie het beeld zo dicht mogelijk te benaderen. Op zijn vele zoektochten naar antwoorden over de herkomst, historie en betekenis spreekt hij onder meer conservatoren, indologen, restaurateurs, specialisten, kunsthistorici, beeldenmakers en mensen die zich hard maken voor de Indiase erfgoedzaak. Maar ‘Oog in oog met de goden’ is meer dan een biografie van een beeld. De Nataraja wordt in de handen van Alexander tevens tot sleutel van de Indiase cultuur. Het boek is een weerslag van de vele reizen die hij maakte naar Zuid-India, met name de regio Tamil Nadu. Met de pen leidt hij ons rond door tempels en musea, rijden we op twee of vier wielen door het landschap van Zuid-India en bezoeken we onder meer cashewplantages en religieuze festivals. Ook onderzoekt Alexander de geschiedenis van India, met name de Chola-periode, waarin de beroemdste Indiase bronzen zijn vervaardigd, daarbij doet hij ook archiefonderzoek naar oude reisbeschrijvingen, koloniale archeologie en kunst- en antiquiteitenhandel. Als een rode draad door het boek loopt zijn hechte vriendschap met Vasanth een maker en verkoper van bronzen beelden en zijn familie. Via hem en tal van andere ontmoetingen maken we kennis met een land in verandering, een diep religieus land, een land vol sociale, culturele en politieke spanningen, een land van oude gebruiken en tradities en tegelijkertijd vol ingrijpende veranderingen. Alexander schuift aan bij Radio Horzelnest voor een gesprek over zijn nieuwe boek. Alexander Reeuwijk is (reis)schrijver, spreker en onderzoeker met een grote belangstelling voor historische reisboeken, natuurwetenschap en culturele geschiedenis. Inmiddels heeft hij een indrukwekkende publicatielijst op zijn naam met vaak als thema: reizen. Eerder al volgden hij in de voetsporen van de natuurgeleerde Alfred Russel Wallace (zie: Aflevering 5) voor zijn boek: ‘Reizen tussen de lijnen; Dwars door Indonesië met Alfred Russel Wallace’ (2013, Atlas Contact). Over zijn reizen door Iran schreef hij op in ‘Achter de sluier het land’ (2019, Uitgeverij kleine Uil). Zijn nieuwste boek ‘Oog in oog met de goden’ (2023, Querido) is een weerslag van zijn vele bezoeken aan Zuid-India. TIMESTAMPS 00:00-02:26 – Introductie. 02:26-08:50 – Familie van Vasanth, reis naar India, het Indiase landleven. 08:50-22:26 – Nataraja in het Rijksmuseum, praalwagen, Hindoestaanse godenpantheon, nationale & lokale goden, de kosmische dans van Nataraja. 22:26-33:22 – Populariteit van de Nataraja in het Westen, The Dance of Shiva van Coomaraswamy, kunsthandelaar C.T. Loo, materiële geschiedenis van het beeld. 33:22-56:45 – Staphati’s, de Master, het maken van een bronzen beeld, traditioneel & modern India. 56:45-01:11:27 – Religieus festival, praalwagens, tempelbezoek, Marius Bauer, een levende religie. 01:11:27-01:21:38 – Reistips, het huwelijk, familiaire & individuele.