ธรรมละนิด : ทุกข์จากการเสียคนที่รัก

05/16/23 • 4 min

ถ้าวันหนึ่งเราสูญเสียคนหรือสิ่งของที่เรารักไป เราจะมีวิธีจัดการกับความทุกข์ที่เกิดขึ้นจากความสูญเสียอย่างไร?

เราไม่ควรจะรอถึงการพลัดพราก ควรจะซ้อมจิตตั้งแต่อยู่ด้วยกัน พระพุทธองค์ให้เราสวด ให้เราระลึกอยู่ทุกวัน “เรามีความแก่เป็นธรรมดา จะล่วงพ้นความแก่ไปไม่ได้ มีความเจ็บไข้เป็นธรรมดา จะล่วงพ้นความเจ็บไข้ไปไม่ได้ มีความตายเป็นธรรมดา จะล่วงพ้นจากความตายไปไม่ได้ มีความพลัดพรากจากของรักของเจริญใจทั้งหลายทั้งปวง” ต้องคิดบ่อยๆ คิดทุกวันๆ ไม่ใช่นานๆ คิด พอเราคิด เราพิจารณา เราสวดทุกวัน มันจะซึมซับเข้ามาในใจเรา จนกระทั่งความพลัดพราก นี่มันจะไม่ใช่ว่าจะไม่มีความรู้สึก มันต้องมีแน่นอน ถ้าเรารักใคร เราผูกพันกับใคร แล้วพลัดพรากต้องรู้สึก

แต่พระพุทธองค์ก็เคยเปรียบเทียบเหมือนกับโดนลูกศรกับโดนลูกศรที่อาบน้ําพิษ ถ้าเราพิจารณาเรื่องความเป็นธรรมดาของความเกิดแก่เจ็บตาย ความพลัดพราก ก็เจ็บเหมือนกับโดนลูกศร แต่ไม่มียาพิษ

ทีนี้วิธีรักษาแผลก็คือรักษาความสะอาดของแผลนั่นเอง การรักษาความสะอาดก็คือ การงดเว้นจาก หนึ่ง การหลงใหลอยู่กับความคิดว่าไม่น่าเป็นอย่างนี้เลย เขาไม่น่าพลัดพรากเราเร็วขนาดนี้ หรือว่า คิดที่ความดีหรือบางสิ่งบางอย่างที่ว่าจะทําในอดีต ก็เลยสุดท้ายก็ไม่ได้ทํา หรือว่าเคยล่วงละเมิด หรือเคยอะไรบ้างเล็กน้อยไม่เคยมีโอกาส อย่าไปคิดวกวนอยู่อย่างนั้น จิตก็จะทุกข์อยู่ร่ําไปเหมือนกับปล่อยให้แผลติดเชื้อ อีกวิธีหนึ่งที่คนชอบหลงก็คือ พยายามบังคับไม่ให้คิด ทํานั่นทํานี่ วิ่งไปวิ่งมา เพื่อจะไม่ให้คิด แต่ที่จริงนะ มันก็ยังเป็นการเติมเชื้อของมันอยู่ดี

วิธีที่ถูกต้องที่ได้ผลคือการรับรู้รับทราบต่อความรู้สึกของตัวเอง ว่านี่คือแผล นี่คือความเศร้า ก็รู้ แล้วเมื่อจิตคิด เริ่มจะคิด เราก็รู้เท่าทัน ไม่ปล่อยให้จิตตามมัน แต่อย่าให้ต่อต้านมัน อย่าให้ไปบังคับ รับรู้รับทราบ และความรู้สึกมันจะค่อยๆ จางไปตามธรรมชาติ เหมือนแผลที่มันจะค่อยๆ หายไป มันไม่ใช่ปุบปับ มันแล้วแต่ ถ้าเป็นคนใกล้ชิดมากอาจจะอย่างน้อยหนึ่งปี ส่วนมากคงถึงหนึ่งปี เสียคุณพ่อคุณแม่นี่ เป็นต้น นี่ไม่ใช่ว่าจะเร็ว ก็เรียกว่าธรรมชาติ อาตมาอยากเปรียบเทียบเหมือนภาษี มันก็ต้องเสียภาษีความรัก ส่วนมากเราก็นี่เออ...มันคุ้ม ยอม ยอม...มันคุ้มค่าอยู่

พระอาจารย์ชยสาโร

พระอาจารย์ชยสาโร

Previous Episode

ธรรมละนิด : พระโสดาบัน

หากเราต้องการบรรลุถึงขั้นพระโสดาบันเราต้องทําอย่างไร?

ก็เริ่มที่ ทาน ศีล ภาวนา นั่นเอง ต้องฝึกกาย ฝึกวาจา ฝึกใจให้ถึงพร้อม การจะบรรลุธรรมสิ่งที่ขาดไม่ได้ก็คือ ศีล ๕ เป็นหลัก เพราะถ้าเรายังรักษาศีลไม่ได้ แสดงว่ายังไม่เข้าใจหลักคําสอน ยังไม่เข้าใจกฎแห่งกรรม ยังไม่มีสัมมาทิฏฐิ อยากรู้ว่าใครเป็นนักปราชญ์ในพุทธศาสนา ใครเข้าถึงหลักพุทธศาสนา ไม่ต้องสอบพระบาลีอะไรหรอก ดูพฤติกรรม คนไหนที่รักษาศีล ๕ ไม่ได้นี่ยังไม่เข้าใจ ยังไม่รู้เลย เพราะฉะนั้นศีล ๕ เป็นพื้นฐานในการฝึกพฤติกรรมกาย วาจา ในขั้นละเอียดต่อไป

จิตใจก็ต้องประกอบด้วยศรัทธา ศีล จาคะ คือการเสียสละ การเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่และปัญญา ปัญญานั้นจะเกิดโดยมีสติและสมาธิเป็นพื้นฐาน แต่ถ้าเราสรุปง่ายสุดก็คืออริยมรรคมีองค์แปดนั่นแหละ คนบรรลุเป็นพระโสดาบันก็ด้วยอริยมรรคมีองค์แปด สกิทาคามี อนาคามี อรหันต์ แนวทางเดียวกันเพียงแต่ว่าจะลึกเข้าไป ลึกเข้าไป เท่านั้นเอง

พระอาจารย์ชยสาโร

Next Episode

ธรรมละนิด : ทุกข์จากความคิดของคนอื่น

ต้องทําอย่างไรให้เราสามารถวางใจให้ไม่ทุกข์ไปกับการถูกผู้อื่นแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับตัวเราได้?

ก็เรื่องของเขา เขาก็มีสิทธิ์ที่เขาจะคิดอะไรของเขา ที่จะให้คนเข้าใจเราในทุกๆ ประการก็จะเป็นไปไม่ได้อยู่แล้ว เขาก็คิดตามที่เขาเห็น ตามที่เขาสัมผัส ที่เขาเชื่อ เป็นเรื่องของเขา บางทีเขาก็เห็นว่าดีกว่าที่เป็นจริงก็มี ไม่ใช่ว่ามันจะเลวกว่าเสมอไป คือเราอยู่ในโลกที่คนมองเราไม่เหมือนที่เรามองตัวเอง ก็เป็นการขัดเกลา ‘มานะ ความยึดมั่นถือมั่นในอัตตาตัวตน’

แต่คนจะมองเราในแง่ร้ายก็ไม่ได้ทําให้ตัวเราเลวลง คนจะมองเราในแง่ดีก็ไม่ได้ทําให้ตัวเราดีขึ้น ก็เป็นเรื่องของเขา ถ้าเราต้องการจะจัดแจง จะควบคุม จะบังคับให้ทุกคนเคารพนับถือ ทุกคนรัก ทุกคนชอบนะ ทุกข์ไม่มีวันจบสิ้น บางคนก็ชอบเราแบบไม่มีเหตุผล บางคนก็รังเกียจเราไม่มีเหตุผล บางทีคนเขาไม่ชอบเรา เอ้...ทําไมเราก็ไม่เคยทําอะไรให้เขาเสียหาย ไม่เคยนินทา ไม่เคยอะไร ปรากฏว่าหน้าตาเราเหมือนกับคนที่เขาไม่ชอบ มองเห็นหน้าเราก็จะคิดถึงอีกคนหนึ่ง ก็เป็นแค่นั้น อย่าไปคิดมาก

แล้วบางทีถ้าคนเข้าใจเราผิดในเรื่องที่เราบอกได้ แก้ความเข้าใจผิดได้ เราก็แก้ไป แต่ในบางเรื่อง เขาก็คง ...บางคนก็อย่างไรๆ ก็ยืนยันในความคิดของตัวเอง ก็เป็นโลกธรรม เราอยู่ในโลก เอ้อ เป็นเรื่องธรรมดา ธรรมดา

พระอาจารย์ชยสาโร