462 - Allard Castelein moet essentiële grondstoffen veiligstellen

11/16/24 • 68 min

1 Listener

Met Poetins oorlog en de geopolitieke opmars van Xi's China is tot de landen van het Westen in één klap doorgedrongen hoe afhankelijk zij zijn van precies díe grondstoffen, metalen en halffabrikaten waar heel de hightech op draait. Ook die voor de energietransitie, de digitalisering en onze defensie. Het kabinet Rutte IV heeft vlak voor zijn afscheid daarom Allard Castelein benoemd tot grondstoffengezant. Voor het eerst vertelt hij wat zijn werk inhoudt, wat hij gaan doen en hoe hij dat aanpakt.

Jaap Jansen en PG Kroeger verkennen die unieke klus met hem op het toneel van een seminar van Invest in Holland in Lantaren/Venster in Rotterdam. Voor dit internationale publiek deden zij nog iets, een 'verzoeknummer'. De organisatoren daagden uit een 'echt Betrouwbare Bronnen verhaal' te vertellen over de historie van de Nederlandse geest van handel, ontdekkingen, wereldwijde contacten en unieke logistiek in deze delta van Europa met die enorme wereldhaven.

This episode is mostly in English. The historical story starts from minute 11 and the conversation with Allard Castelein starts from minute 39.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Invest in Holland. En met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

Deze editie begint met een historisch verhaal van PG. Hij duikt in het megaproject van logistiek, verkeer, scheepvaart, handel en geopolitieke heerschappij over Noordwest Europa en de Noordzee door de Romeinse keizer Claudius. Deze opmerkelijke heerser - een ernstig gehandicapt prinsje uit de Julisch-Claudische dynastie dat buitengewoon begaafd bleek te zijn - profileerde zich met grootscheepse publieke werken en als de vrij onwaarschijnlijke veroveraar van wat zelfs voorvader Julius Caesar niet lukte: Britannia.

Zijn logistieke project in de Nederlanden legde de grondslag voor de regio Zuid-Holland als de delta van Europa. Zijn fameuze opvolger Hadrianus kwam er zelf poolshoogte nemen en verbleef in het havenstadje dat Claudius liet aanleggen. Dit 'Forum Hadriani' mocht zich voortaan naar deze keizer noemen; het huidige Voorburg, slaapstad van de residentie.

Een tweede verhaal uit vroeger tijden brengt je rond 1250 naar een monnik uit onze streken die als gezant - niet voor grondstoffen! - namens koning Louis IX – Lodewijk de negende, later befaamd als Saint Louis - de reis van zijn leven maakt. Willem van Rubroeck brengt een missive van de koning naar diens collega elders. Niet de minste. De grootste heerser in de wereldgeschiedenis, Möngke, de kleinzoon van Dzjengis Khan. Zijn belevenissen onderweg en in de gigantische hoofdstad Karakorum zijn verbluffend.

Het derde verhaal gat over een Rotterdamse handelaar Jan Joosten van Lodensteyn, die met het schip 'De Liefde' in 1600 als eerste aanlegde bij Edo, de hoofdstad van Japan. Daar begon een nieuw tijdperk.

Allard Castelein heeft ook iets met Rotterdam: hij was tien jaar de CEO van de Haven van Rotterdam. Sinds een half jaar bestaat zijn werk uit het voor Nederland uitbouwen van een langetermijnstrategie rond 34 strategische grondstoffen die we zelf niet hebben.

Castelein slaat in zijn eerste publieke optreden een reeks 'piketpaaltjes'. Van uitermate grote betekenis noemt hij de analyse en langetermijnvisie die Mario Draghi voor de Europese Unie op tafel heeft gelegd. Wezenlijk is, dat elke lidstaat daarbij zijn eigen rol oppakt. Het ene land kan zulke kritische grondstoffen in eigen bodem opspeuren, het andere kan grote kennis en technologische know how bij die mijnbouw inzetten of het aanjagen van een ambitieus 'recycling-pad' helpen bevorderen.

De EU heeft een zeer ambitieuze gezamenlijke route op weg naar open strategis...

This episode is mostly in English. The historical story starts from minute 11 and the conversation with Allard Castelein starts from minute 39.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Invest in Holland. En met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

De EU heeft een zeer ambitieuze gezamenlijke route op weg naar open strategis...

Previous Episode

461 - Ruud Lubbers zag het een slag anders

Afgelopen week verscheen de monumentale biografie van Ruud Lubbers, ‘een politicus van de buitencategorie’, volgens zijn raadsadviseur tijdens het premierschap, Hans Borstlap. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem en de twee auteurs, Johan van Merriënboer en Lennart Steenbergen van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis van de Radboud Universiteit Nijmegen.

***

Deze aflevering is opgenomen voor publiek tijdens de Dag van de christendemocratie van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA in de Buitensociëteit in Zwolle. De show is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Uitgeverij Boom stelt speciaal voor vrienden van de show vier exemplaren beschikbaar van de kloeke biografie. Daarover lees je als vriend meer informatie op de site.

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

'Ruud Lubbers. Een slag anders' brengt een man tot leven van vele facetten, 'dimensies' om een typisch Lubberiaans woord te hanteren; bijzondere eigenschappen, eigenaardigheden, bijna geniale kwaliteiten en kwetsbaarheden. In het gesprek duiken we met de auteurs in de verassingen die hun boek brengt en vele aspecten van Lubbers' leven, functioneren, prestaties en ideeën.

Zo bleek de oliecrisis bij de start van het kabinet-Den Uyl het ideale moment om zijn vernuft, vindingrijkheid, politieke handigheid én kwaliteiten als crisismanager te doen ontdekken. In één klap was de jonge minister van Economische Zaken een begrip, een bekende Nederlander, ook internationaal.

Lubbers kwam uit een ongebruikelijk milieu. Dat van de aristocratie van Rotterdamse ondernemers, maar dan wel uit de kleine rooms-katholieke minderheid in dat dominant liberale wereldje. Die aparte achtergrond is hem altijd blijven kenmerken. Hij was een diepgelovig mens én ruimdenkend; altijd nieuwsgierig naar ideeën, overtuigingen en denkwerelden van anderen.

Duidelijk wordt dat juist een man als Lubbers paste bij de culturele en politieke veranderingen van de jaren ’70. Politieke vernieuwing, de opmars van jongeren, doeners die geen 'excellentie' meer waren, maar een trui droegen en opeens een voornaam bleken te hebben. Lubbers leerde genieten van politieke en intellectuele strijd, leerde politiek nuttige zelfbeheersing, schitteren in Kamerdebatten en aandacht en succes bij de media.

Door onverwachte gebeurtenissen werd hij de fractieleider van het CDA en vervolgens minister-president. De auteurs komen met vele boeiende inzichten. En PG, destijds werkzaam voor Lubbers, vertelt persoonlijke belevenissen.

Duidelijk is dat Lubbers het moderne premierschap heeft vormgegeven: een ‘global player’ in het Torentje. Zijn faam in Europa en wereldwijd was al snel gevestigd, mede door de Koude Oorlog en kruisrakettenkwestie. Margaret Thatcher, George H. W. Bush, Rajiv Gandhi - en wat mopperend - zelfs François Mitterrand hadden hem hoog zitten.

Cruciaal voor zijn succes was de wederzijdse inspiratie en kritische sturing van het 'gouden duo' Lubbers en Jan de Koning. Daarbij was opvallend dat Lubbers een 'low profile' hield; hij was geen man van opsmuk en jolige media. Hij was een zich met alles bemoeiende premier, maar nooit een zonnekoning. Hij dacht mee, agendeerde en bespeelde Den Haag als geen ander. Borstlap noemt het vertrek van De Koning na twee kabinetten ‘een ramp’. Zowel voor Lubbers zelf, als voor het land, want ‘zijn derde kabinet was zwak, de spirit was eruit’.

Die heel zijn leven kenmerkende nieuwsgierigheid naar nieuwe dingen en boeiende mensen bleek ook uit Lubbers' ontdekking van he...

Next Episode

463 - De eerste honderd dagen. Lessen in daadkracht voor het kabinet-Schoof

De turbulentie in de actuele politiek is ongekend. Donald Trumps herverkiezing is één grote wraakoefening. De Duitse coalitie valt in heftige onderlinge verwijten uiteen en verzwakt de EU. En het kabinet-Schoof vertoont steeds meer haarscheurtjes. De 'vier pizzaslices' lijken zelfs niet meer samen in één doos te willen zitten.

Alle reden, vinden Jaap Jansen en PG Kroeger, om even adem te halen en van enige afstand te analyseren wat hier gaande is. Want een kabinet waarvan staatssecretaris van Integratie Jurgen Nobel ‘een groot deel van de islamitische jongeren’ tot vijand van de samenleving uitroept, heeft alle reden om tot bezinning te komen.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Deze aflevering bevat een advertentie van Lendahand.com. Gebruik de code BETROUWBAREBRONNEN500 tijdens het afrekenen van je eerste investering om de garantie te activeren. De code is geldig tot en met 31 december 2024. Lendahand staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten.

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

In de geschiedenis is de fase van 'de eerste honderd dagen' van een nieuwe regering een iconisch begrip geworden. Maar het is nog geen 100 jaar oud. De oorsprong is een radiopraatje.

Op 24 juli 1933 vertelde gloednieuw president Franklin Delano Roosevelt dat hij na een drie maanden lange wervelwind aan wetten, maatregelen en investeringsimpulsen ‘a mental picture’ wilde schetsen van zijn strategie daarbij. En zo werd 'The First 100 Days' een van de vele innovaties van politiek en bestuur waar FDR en zijn New Deal hun stempel op drukten. Donald Trump lijkt de start van zijn tweede termijn daar direct aan te ontlenen, heel anders dan in 2016.

FDR werd sowieso de gouden standaard van daadkracht, durf, ongeremde energie en politiek machiavellisme van de buitencategorie. Zijn jeugdige opvolger in 1961, John F. Kennedy, was de eerste die ook zo'n 100 dagen-strategie ambieerde. PG vertelt in welk drijfzand en chaos Kennedy terecht kwam. Wellicht een schrale troost voor Dick Schoof.

Ook in Duitsland kent de historie zo'n veelbelovend begin van een nieuwe leider. Willy Brandt heette niet voor niets 'de Duitse Kennedy'. Hoe hij zijn regering van jonge doeners na de lange jaren van de stokoude, autoritaire staatsman Konrad Adenauer startte, is politiek zeer leerzaam.

In ons land liet Ruud Lubbers zien hoe je dat doet. Hij kon zijn strakke, lange termijn saneringsagenda met panache brengen, niet in het minst doordat de polder eieren voor zijn geld koos met het Akkoord van Wassenaar. PG vertelt hoe op het ministerie van Onderwijs de ambtelijke top niet meteen voor waar wilde aannemen, dat hun minister toch echt geheel in die geest van Lubbers zou gaan regeren.

Schoofs eerste 100 dagen waren ongekend turbulent en stuurloos. Maar de premier zelf mag je daar niet als eerste verwijten over maken. Hij is de aanvoerder zoals de fractieleiders – Geert Wilders en Pieter Omtzigt voorop – zich die voorstelden. De anti-Rutte, de non-Lubbers.

De fictie van ‘een extraparlementair kabinet’ maakte de partijloze premier nog ernstiger geïsoleerd. Zijn kabinet begon met vakantie, Olympische juichmomentjes en een geheel ondoorzichtig proces van het schrijven van een regeerprogramma, dat niet van de vier fracties zou zijn. Precies het omgekeerde van de aanpak van FDR of Lubbers.

Verwarrender was daarbij dat het kabinet hoopte te beginnen als een harde correctie van daadkracht op de financiële puinhopen die Mark Rutte, Wopke Hoekstra en Sigrid Kaag zouden hebben achtergelaten. Het tegendeel bleek het geval. De begroting en economische ontwikkeling waren opbeurender dan iedereen voor mogelijk had gehouden. De zon gíng schijnen, maar door Kaag - niet door Wilders of Eelco Heinen.

Ondanks alle ketelmuziek bleef het verder angstvallig stil. Het migratiebeleid is na 100 dagen blijven steken bij een bevestiging van de aanpak van VVD-staatssecretaris Eric van der Burg tijdens Rutte IV.

NSC-st...