Argos

Het stikstofprobleem is in alle delen van de samenleving voelbaar. De woningbouw ligt stil, de natuur gaat achteruit, en boeren leven in onzekerheid. Terwijl Nederland nog in het midden van deze crisis zit, blijken stallen als paddenstoelen uit de grond te schieten. ‘Gooi je stallen vol’, wordt de boer geadviseerd. Hoe is dit nog mogelijk in het midden van de stikstofcrisis?

Presentatie: Eric Arends

CO2 wordt gezien als een van de belangrijkste veroorzakers van de klimaatverandering. Om hun CO2-uitstoot te compenseren, kopen bedrijven certificaten, waarmee elders in de wereld CO2-reductie gerealiseerd wordt, bijvoorbeeld door het aanplanten van bomen of het beschermen van bossen. Onderzoeksjournalist Ties Gijzel (Follow the Money) startte ruim een jaar geleden een onderzoek naar die handel met CO2-compensatiecertificaten.

Samen met zijn collega Bart Crezee en met journalisten van de Britse krant The Guardian, het Duitse weekblad Die Zeit, de Zwitserse publieke omroep SRF en het Amerikaanse tijdschrift The New Yorker nam Ties Gijzel het Kariba-project in Zimbabwe onder de loep. Grote bedrijven zoals de Nederlandse groene energieleverancier Greenchoice kochten via het Zwitserse bedrijf South Pole voor honderd miljoen euro aan certificaten, waarmee de houtkap in de Kariba-regio moest worden gestopt en de bevolking alternatieve verdienmogelijkheden moest krijgen. Gijzel en zijn collega’s ontdekten dat de berekeningen van de CO2-reductie voor een groot deel op drijfzand waren gebaseerd.

Er rijzen steeds meer vragen rond het Kariba-project. Hoeveel van de opbrengsten van de certificaten zijn daadwerkelijk terechtgekomen bij de lokale bevolking in Zimbabwe? Hoe zit de jacht op olifanten, nijlpaarden en ander grootwild in de Kariba-regio? En maakt een van de partners van South Pole in China gebruik van Oeigoerse dwangarbeiders?

Presentatie: Eric Arends
Redacteur: Huub Jaspers

(00:38) Update ‘Het geheim van de spreekkamer’

Sinds 1 juli 2023 legt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) een database aan met gegevens van ongeveer 800.000 mensen die in de periode van 1 juli 2022 tot 1 juli 2023 ggz-hulp ontvingen. Vaak zonder dat cliënten dit weten, zo bleek al in een eerdere uitzending van Argos. Mensen die dit betreft en daar bezwaar tegen hebben, zouden door middel van een privacyverklaring de deling kunnen voorkomen. Belangenvereniging MIND waarschuwt er voor dat een privacyverklaring achteraf indienen er niet toe leidt dat gegevens ook daadwerkelijk worden verwijderd.

(10:55) Een geschiedenis van kleur in blauw

In 2022 kwam de documentaire De Blauwe Familie uit, die leidde tot veel beroering bij de politie, in de politiek en de maatschappij. De documentaire stelde discriminatie en racisme binnen de politie aan de kaak. De politietop kwam gelijk met een belofte tot beterschap. De politie-organisatie zou een diverse, veilige werkomgeving worden, en wel snel. Maar dit kan toch niet een nieuwe ambitie zijn?

Argos dook in de veertig jaar lange, rijke geschiedenis van diversiteitsbeleid van de Nederlandse politie, en vond talloze experimenten, loze beloftes, en tegenvallende resultaten.

Presentatie: Eric Arends

In het Zeeuwse dorp Sluiskil wonen inwoners pal tegenover grote industriële bedrijven, met aanhoudende overlast als gevolg. Zo waait stof van metershoge bergen grijze verbrandingsas, opgeslagen in de buitenlucht bij het bedrijf Heros, over het dorp. Het daalt neer op ruiten en slaat op de longen van omwonenden.
Bewoners doen al jarenlang meldingen bij de lokale omgevingsdienst, maar dat levert weinig op. 'Argos' ontdekte hoe een regel uit een nieuwe wet de bewoners verder zou kunnen helpen.
Presentatie: Eric Arends
Redactie: Yonah Sint Nicolaas, Rosalyn Saab en Nikki van der Westen

Grensoverschrijdend gedrag in de wetenschap kan zeer ernstige gevolgen hebben. Niet alleen voor de personen die dit treft, maar ook voor de wetenschap. Talentvolle onderzoekers vallen uit of ze keren de wetenschap zelfs definitief de rug toe. Argos onderzocht de afgelopen maanden de sociale veiligheid op Nederlandse universiteiten.

Onlangs nog benadrukte demissionair minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Robbert Dijkgraaf het belang van een veilige leer- en werkomgeving op universiteiten. ‘Het moet een topprioriteit zijn’, riep hij tijdens een bijeenkomst met studenten in Utrecht.

In het tweede deel van de tweeluik over ‘MeToo op de universiteit’ maken we de resultaten bekend van de Argos-enquête onder alle Nederlandse universiteiten met de voornaamste vraag: Hoe vaak gebeurt dit? We spraken met expert Marijke Naezer, demissionair minister Robbert Dijkgraaf en de regeringscommissaris tegen seksueel geweld Mariëtte Hamer over de uitkomsten van de enquête. Ook horen we hoe een talentvolle jonge vrouwelijke hoogleraar werd weggepest.

Presentatie: Eric Arends