ฟังธรรมจากพระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม (พระกิตติวิมลเมธี)

หลวงพ่อเจ้าคุณอาจารย์พระกิตติวิมลเมธี⁠ (สุชีพ สุธมฺโม) บรรยายธรรม ในกิจกรรมสายธรรม วันสว่าง ณ มูลนิธิบ้านอารีย์ วันอาทิตย์ที่ ๑๕ ก.ย. ๒๕๖๗

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #มัชฌิมาปฏิปทา #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน#ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจําวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คําสอน

คอร์สอานาปานสติ วันที่ 21-24 มี.ค. 67 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผารามวรวิหาร

พระพุทธเจ้าตรัสว่า ขโณ โว มา อุปจฺจคา อย่าให้เวลามันล่วงเราไปเฉยๆเลย อย่าประมาทกันเลย อย่างน้อยที่สุด เวลาที่จะล่วงไปนั้น ให้มันผ่านไปด้วยการทําโยนิโสมนสิการว่า สรรพสิ่งล้วนแต่เป็นสิ่งที่ไม่ควรยึดมั่นถือมั่น ล้วนแต่ตกอยู่ในใต้กฎ ๓ อย่าง คือ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา

เวลาในขณะหนึ่ง ขณะหนึ่ง ถ้ามันไม่ได้อะไรแล้ว ขอให้มันล่วงไปด้วยความรู้สึกอย่างนี้ มันก็จะตกผลึกเป็นสัจจะ เป็นสัจธรรมในใจของคนที่พิจารณา หรือไม่ก็

อย่าให้ขณะนั้นมันล่วงไปพร้อมกับการเกิดและดับของอกุศลในหนึ่งขณะจิต

พระพุทธเจ้าย้ําเสมอว่า

เราจะยืน จะเดิน จะนั่ง จะนอน ก็ตาม ความคิดอันเป็นบาปเป็นอกุศลที่มันเกิดขึ้น ที่อาศัยกายเกิดขึ้น แต่ละขณะจิต ความคิดอันนั้น บาปอกุศลอันนั้น ในหนึ่งขณะจิต มันจะสะสม แล้วก็ทําให้จิตนี้หมกมุ่นชุ่มแช่อยู่กับอารมณ์ที่ปรุงมาจากโมหะ ถ้าเราปล่อยให้ขณะจิตมันเกิดอกุศล และกลืนกินไปแต่ละขณะจิต มันจะทําให้จิตนี้ตกอยู่ในอํานาจของโมหะ เรียกว่า หมกมุ่นอยู่ในอารมณ์อันเป็นขี้ข้าของโมหะ ถ้าเมื่อใดที่ให้อกุศลมันเกิด แล้วก็ผ่านไปในห้วงแห่งเวลาในหนึ่งขณะจิต นั่นหมายความว่า กําแพงของโมหะก็จะพอกพูนขึ้น

วิตกฺกํ วิตกฺเกติ ปาปกํ เคหนิสฺสิตํ

ความคิดอันเป็นบาปที่อาศัยกายนี้เกิดขึ้น

กุมฺมคฺคํ ปฏิปนฺโน โส

ว่านั่นเป็นทางผิด เป็นความประมาท เป็นการปล่อยให้เวลาล่วงไปอย่างประมาท

โมหเนยฺเยสุ มุจฺฉิโต

มันเป็นการปล่อยให้ใจจมอยู่กับอารมณ์ของโมหะ และมันก็จะเพิ่มขึ้นๆ

อภพฺโพ ตาทิโส ผู้ที่เป็นเช่นนั้น มันไม่เพียงพอ คือ เหตุไม่พอหรือว่าไม่สมควร

ผุฏฺฐุํ สมฺโพธิมุตฺ

ในการที่จะเข้าสู่ในเส้นทางที่ชื่อว่า สัมโพธิมุต คือ การที่จะพลิกจิตเข้าไปสู่วิชชานั่นเอง

และท่านกล่าวย้ําว่า เราจะยืน จะเดิน จะนั่ง หรือนอนก็ตาม

วิตกฺกํ สมยิตฺวาน

ความคิดอันเป็นบาปอันใดที่เกิดขึ้น ให้ดูความคิดอันเป็นบาปนั้นละลายไปต่อหน้าต่อตา ละลายไปต่อหน้าต่อตาของสติ ละลายไปต่อหน้าต่อตาของความตั้งมั่นในหนึ่งขณะจิต ถ้าเป็นอย่างนั้น

วิตกฺกูปสเม รโต

จิตจะเกิดธรรมฉันทะ คือ เกิดความยินดีในความสงบที่อกุศลมันดับไปจากจิต ในหนึ่งขณะจิตนั้นๆ นี่มันเก็บเกี่ยวสะสมเป็นเรื่องของสติที่บริสุทธิ์ แล้วก็จะบ่ม ถ้าเป็นอย่างนั้นมันยิ่งทําให้จิตเข้าสู่ฐานที่มีความตั้งมั่นอยู่ในกายเพิ่มขึ้น

ภพฺโพ โส ตาทิโส ภิกฺขุ

บุคคลเช่นนั้น

ผุฏฺฐุํ สมฺโพธิมุตฺตมํ

เป็นผู้ที่มีเหตุเพียงพอ หรือเป็นผู้ที่สมควรในการเข้าสู่เส้นทางของสัมโพธิมุต

ในเรื่องของเวลาจึงเป็นสิ่งที่สําคัญ แม้แต่หนึ่งขณะจิต

ไม่ควรที่จะปล่อยให้มันล่วงไปเฉยๆ ถ้าล่วงไปเฉยๆนี่ก็ประมาทแล้ว เพราะจิตมันไม่เฉยด้วยในหนึ่งขณะจิต นอกเหนือจากมันไม่ล่วงไปเฉยๆแล้ว มันยังกลืนกินชีวิตของเรา กลืนกินชีวิตของสรรพสัตว์ไปทุกขณะ ห้วงเวลาแห่งชีวิตที่มีอยู่ ก็ถูกเวลามันกลืนกินไปเรื่อยๆ ถ้าใครก็ตามที่ปล่อยให้เวลามันกลืนกิน ห้วงแห่งวัย หรืออายุ หรือชีวิตของตนแต่ละขณะ มันถือว่าเป็นความประมาท

พระพุทธเจ้าเลยให้ว่า ให้พิจารณาในหนึ่งขณะจิต อย่างน้อยให้ได้มีโยนิโสมนสิการว่า สรรพสิ่งทั้งหลายไม่ควรแก่การยึดมั่นถือมั่น หรือไม่ก็ให้คิด ๓ ประการ พิจารณาลงไปละเอียดว่า รูปนามกายใจนี้ ล้วนแต่เป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา คือ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา ไม่ใช่ตัวไม่ใช่ตน ไม่ควรแก่การที่จะเข้าไปยึดถือสิ่งใดๆเลย หาสาระแก่นสารในรูปในนามนี้ ไม่มี พิจารณาแบบนี้

หรือ อย่างน้อยที่สุดก็ไม่ปล่อยให้อกุศลมันเกิดขึ้นในขณะจิต ในห้วงของเวลาหนึ่ง ที่มันเกิดแล้วก็ดับไปด้วยความเป็นอกุศล เพราะอกุศลที่เกิดขึ้นในขณะจิตมันจะเก็บเกี่ยว จะตกตะกอนอยู่ที่จิต จะพอกพูนโมหะและอวิชชา นั่นหมายความว่า ถ้าเราอยู่ในหลุมโคลนแห่งความทุกข์ ถ้าเราไม่ประมาท เราก็จะอยู่บนพื้นผิวของมัน แต่ถ้าเราปล่อยให้อกุศลเกิดแต่ละขณะจิต แล้วก็ดับไปด้วยความไม่รู้ มันก็จะพอกพูนโมหะ นั่นเรียกว่า ดําดิ่งลงก้นบ่อของหลุมโคลน มันยิ่งทําให้เกลียวของความเวียนว่ายอยู่ในวัฏฏะทุกข์นี้ ยิ่งมีกําลังแข็งแรง เรียกว่า เชือกเกลียวแห่งความทุกข์จะรัดรึงจิตนี้ ให้จมปลักอยู่ในห้วงของความทุกข์อีกยาวนาน

คุณค่าของชีวิตอยู่ที่การให้ความสําคัญต่อเวลา

ในขณะที่เป็นปัจจุบันของชีวิตนี้ ไม่ควรปล่อยให้ขณะนั้นเป็นอกุศลที่เป็นอาหารของอวิชชา

สภาพธรรมใดที่ปรากฏในสภาพธรรมนั้น ให้รู้ชัดในสภาพธรรมนั้น นี่คือหลักของการภาวนา

#อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน #ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจําวัน #ธรรมะ #พุทธศาสนา

คอร์สอานาปานสติ วันที่ 21-24 มี.ค. 67 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผารามวรวิหาร

ปล่อยตัวตามสบายๆ นั่งตัวตรง ดํารงสติอยู่เฉพาะหน้า ปลดปล่อยทุกอย่างหมด

แค่มีกายที่นั่งตรง มีรู้อยู่ข้างใน และรู้อยู่ฐานที่มั่นนิ่งๆ มีเท่านี้ มี ๒ ธรรมชาติ คือ กายกับจิต

จิตอยู่ในฐานะผู้รู้ ที่อาศัยกายอยู่ในส่วนที่ชื่อว่านิมิต

นิ่งรู้เฉยอยู่ที่ฐานอย่างอิสระ ดูอาการกายอาการใจตามความเป็นจริง ด้วยการแค่รู้

นิ่งรู้เฉยอยู่ที่ฐานอย่างอิสระ อย่าปล่อยให้ลึกลงไป

ขยับนิ้วมือขวา รู้สึก ยกมือขวาเลื่อนไปวางไว้ที่เข่าข้างขวา

ขยับนิ้วมือซ้าย รู้สึก ยกมือซ้ายขึ้น ให้ตัวรู้นิ่งอยู่ที่ฐาน ชําเลืองดูมือซ้ายที่ขยับไปวางไว้ที่เข่าซ้าย

นิ่งรู้อยู่เฉพาะหน้า อิสระ ผงกหน้านิดหนึ่ง แล้วก็ลืมตาออกจากสมาธิ

บัลลังก์นี้ก็ครึ่งชั่วโมงนะ ในระหว่างนี้ยังมีเวลา ใครจะไปปฏิบัติส่วนตัวก็เชิญนะ ยังมีเวลาอยู่

#อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน #ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจําวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คําสอน

คอร์สอานาปานสติ วันที่ 20-23 มิ.ย. 67 ณ วัดบุปผาราม กทม. โดย พระกิตติวิมลเมธี (พระอาจารย์สุชีพ สุธมฺโม) ผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดบุปผาราม วรวิหาร

เราเข้าลู่ได้ถูกแล้ว เพียงแค่ใช้ความเพียรบ่มความตั้งมั่นนี้ให้มีกําลังขึ้นมา ตัวที่มีปัญหาที่สุดในชีวิต คือ ตัวจิตตสังขาร จิตตสังขาร แปลว่า สังขารของจิต ก็คือตัวที่ปรุงแต่งจิต

ปัญหาทั้งหมดอยู่ที่จิตตสังขาร คือ ตัวที่เข้ามาปรุงแต่งจิตอันเกิดจากการบ่มเพาะของอวิชชา ที่จรเข้ามาตั้งแต่เรามาจากท้องแม่ นอกจากนําสิ่งซึ่งติดตัวจิตมาตอนลงปฏิสนธินั้นแล้ว ยังมีความรู้ความจําความเชื่อใหม่ๆที่เข้ามาแต่ละช่วงของชีวิต แต่ละขณะของชีวิตที่เคลื่อนไหวจนมาถึงวันนี้ อันนั้นคือตัวปัญหา ซึ่งมันจะเกิดเป็นจิตตสังขารอยู่ตลอดเวลา

การที่จะกําราบจิตตสังขาร เราละมันไม่ได้ เราทําหน้าที่แค่รู้มัน รู้จักมัน รู้ว่ามันคือจิตตสังขาร ตัวที่เราดูง่ายที่สุด คือ ตัวที่เป็นอกุศล จิตตสังขารทั้งกุศลและอกุศล ทั้งอัพยากฤต คือ กลางๆยังไม่เป็นกุศลยังไม่เป็นอกุศล ทั้ง ๓ ตัวนี้ ล้วนแต่เป็นตัวที่จะลากเราเข้าไปอยู่ใน ๓๑ ภพภูมิ

จิตตสังขารที่เป็นกุศล เมื่อเข้ามาปรุงแต่งจิตแล้ว อย่างดีก็ไปสวรรค์ มากกว่านั้นก็ไปรูปพรหม มากกว่านั้นก็อรูปพรหม เสร็จแล้วก็ร่วงหล่นลงมา เพราะมันอยู่ในลักษณะของการปรุงแต่งอยู่ตลอดเวลา อยู่ในอนิจจธรรม เปลี่ยนแปลงแปรปรวนอยู่เรื่อยๆ

เพราะฉะนั้นท่องไปใน ๓๑ ภพภูมินี้ เดี๋ยวก็ได้ไปอบาย เดี๋ยวก็มามนุษย์ เดี๋ยวก็ไปสุขติ เดี๋ยวก็ไปพรหม ก็สุดแท้แต่ว่าสภาพของจิตที่ดับไปนั้นเป็นอย่างไร แต่ในที่สุดแล้วมันก็จะไปสุดอยู่ที่ทุกข์ เพราะใน ๓๑ ภพภูมิ ล้วนแต่เป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ล้วนแต่มีความไม่เที่ยง เสื่อมสิ้น พิบัติ แปรปรวน ไม่อยู่ในอํานาจของผู้ใด เพราะว่ามันอยู่ในอํานาจของอวิชชา

เพราะฉะนั้นจิตตสังขารในส่วนที่เป็นกุศล อกุศล ทั้งที่เป็นส่วนกลางๆ ในที่สุดแล้ว ผู้ปฏิบัติจะต้องดูให้รู้ ให้รู้ว่านี่คือจิตตสังขาร นี่คือความคิด การที่มันดูได้ จิตตสังขารหรือว่าความคิด ต่อไปนี้จะพูดว่าความคิดนะ ความคิดนี่จะรวมทั้งเจตนา ผัสสะ เวทนา สัญญา และมนสิการ รวมทั้งอารมณ์ลงไปด้วย ถ้าพูดให้เป็น ๓ คํา ก็เรียกว่า การคิด การนึก และ อารมณ์

คิด คือ เกิดขึ้นจากในใจ ด้วยอํานาจของสัญญา และเวทนา

นึก คือ การส่งออกไป

อารมณ์ คือ มีกําลังที่เบ่งบานเต็มตัว และครองใจ

ความคิดนี่จะอยู่เบื้องหลังจะทําหน้าที่เป็นจิตตสังขารคือ ตัวที่คอยปรุงแต่งจิต หรือเป็นสังขารของจิตอยู่ตลอดเวลา เพราะฉะนั้นเราจะต้องดูตัวที่ดูได้ก่อน ตัวที่ดูได้ก็คือ ตัวที่ปรุงแต่งแรงๆ นั่นก็คือ อกุศล

จิตตสังขารในส่วนที่เป็นอกุศล พอมันเกิดแรงๆต้องกล้าพอสําหรับที่จะดูเขา ดูจนรู้จักว่าอันนี้ คือ จิตตสังขาร คืออกุศลจิต คือความคิดที่เป็นอกุศล แค่รู้จักอย่างนี้ คือการรู้ทุกข์ เป็นหลักการปฏิบัติในอริยสัจ ๔

ในเบื้องต้นของอกุศลจิตที่เป็นจิตตสังขารนั้นเราทําอื่นไม่ได้ สิ่งที่ทําได้คือการกําหนดรู้ รู้เขาอย่างเดียว แต่รู้ให้เข้าถึงตัวที่เป็นจิตตสังขาร ไม่ใช่รู้แฉลบออกไปเข้าไม่ถึงจิตตสังขาร แต่ไปสู่วัตถุอันเป็นอามิสซึ่งเป็นเหยื่อของอกุศล

ความโกรธที่เป็นจิตตสังขาร กําหนดรู้ด้วยการรู้ เรียกว่า ปริญญา รู้มันไป รู้มันไป รู้มันไป พอรู้ปั๊บมันดับ พอมันมาใหม่ก็รู้ใหม่ มาใหม่ก็รู้ใหม่ ไม่กี่ครั้ง ตัวจิตก็จะเห็นเป็นปัญญาว่า เหตุที่มา พอเกิดอาการอย่างนี้เดี๋ยวมันจะมีความโกรธเกิดขึ้น เกิดอาการอย่างนี้เดี๋ยวมันจะมีความรักเกิดขึ้น

อาการที่ว่าเป็นอาการในจิตนะ ซึ่งมีชื่อเรียกแต่ไม่อยากจะพูดเดี๋ยวมันจะเยอะเกินไปจําไม่ได้ ขอให้รู้ในคําว่า มันมีเหตุของมัน พอมันชํานาญมันจะเห็นเหตุของมัน พอเห็นเหตุ เหตุนั้นดับ พอเหตุดับความโกรธที่มีอยู่ก็ดับ การเห็นเหตุดับเรียกว่า สมุทัย กิจที่ทําในเหตุแห่งความทุกข์ เรียกว่า ปหานปริญญา พอมันดับไปแล้ว เหตุมันดับไปแล้ว มันก็จะรู้ซ้ําลงไป อ๋อมันดับไปแล้ว รู้ที่รู้ซ้ําลงไปถึงเหตุที่มันดับไปนี้ เรียกว่า กตญาณ คือ รู้ในกิจที่ทําเสร็จแล้วในแต่ละอย่าง

นี่เป็นเรื่องราวของอริยสัจ ๔ ทั้งหมด แต่มันต้องเริ่มต้นด้วยความเป็นกลางแห่งจิต นั่นคือความตั้งมั่น ที่ในธัมมจักกัปปวัตนสูตรเรียก มัชฌิมาปฏิปทา หรือ ความตั้งมั่นอันมีสติแล้วแลอยู่นี่แหละ ของพวกเราทุกคนไม่ได้ชมนะ ความตั้งมั่นอันมีสติแล้วแลอยู่ เรามีเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ดังนั้นเราก็จะต้องดูจิตตสังขาร

#พระกิตติวิมลเมธี #วัดบุปผาราม #อานาปานสติ #สติปัฏฐาน #ปฏิบัติธรรม #สมาธิ #สมาธิภาวนา #นั่งสมาธิ #วิปัสสนา #วิปัสสนากรรมฐาน #ปัญญา #ธรรมะในชีวิตประจําวัน #ธรรมะ #พระธรรมเทศนา #พุทธศาสนา #คําสอน #ความตั้งมั่น #จิตตสังขาร #มรรค